На другата страна од мостот живееше еден славен Евреин по име Шимон. Мостот беше мал, понеубав од многу други мостови што го красеа главниот град. Висеше над реката како облак, правејќи игрива рефлексија во водата. Секоја седмица два пати преку него минуваше и се враќаше старецот Шимон. Тој изработуваше ковчези. Дрвени, цврсти, со прекрасни резби. Живееше во мала трошна куќичка во еврејското маало во една тркалезна соба што собира кревет, маса, стол, дрвена витрина со стакло, шпорет на дрва и мачорот Ариел. Пред години Шимон свиреше во еврејскиот оркестар и заработуваше многу пари. Имаше жена и три деца и многу пријатели. Беше крупен и убав маж со сини продорни очи што беа спасителен билет за останување во домот кога другите Евреи заминаа во еден правец, патувајќи кон крајот на прекинатото постоење.
Остана сам со небесниот тажен поглед вперен кон небото, слушајќи звуци што не постоеја, барајќи луѓе што умреа, чекајќи нешта што не доаѓаа. Престана да свири. Долго време ловеше риба од реката и успеваше да преживее. Навечер палеше свеќа и седнуваше до прозорецот направен од дебел најлон и матно го набљудуваше надворешниот свет што се одвиваше независно од него. Тој беше на едната страна, а светот на другата. Гладот, студот и животниот страв не му дозволуваа да си ја погледне положбата на својата душа, а не па да го смени идентитетот. Шимон живееше од ден за ден. Длабеше уникатни резбарски фигури , а неговите ковчези беа лесно продавани на луѓето што се сретнуваа со смртта и учеа да го прифатат нејзиното постоење што се чинеше дека е еднакво со животот.
Еден ден, уште на изгрејсонце кога небото уште не беше расонето, на дрвената врата од куќата на Шимон се слушна тропање. Овој звук последен пат старецот го слушна кога ги депортираа неговите блиски, како попарен скокна, а кога се обиде да ја отвори вратата, таа му остана в раце. Пред него стоеше една испрчена старица со испакнати сини очи што светкаа заглавени во релјефот на збрчканото лице, држејќи огромен куфер зад себе.
– Јас сум Езра, пензионирана учителка по музичко. Слушнав за Вас и дојдов да побарам помош – рече, раскошно насмевнувајќи се со белата вилица така што свечено го осветли пропаднатиот праг.
Шимон беше опериран од чувства и беше со одземен осет за социјализираност па посака да ја затвори вратата, но бидејќи беше скршена, остана немо да ја зјапа во старицата. Езра го поттурна за да влезе внатре. На масата постави една мушама со шарени пеперутки, а од неа излегоа: блини со сирење, јаболка, мед, кидушко вино.
– Да седнеме – го покани таа како тој да беше дојден на гости кај неа. Шимон како маѓепсан седна на креветот, а на Езра ѝ го покажа столот. Сончевите зраци влегуваа во чиниите што ги постави Езра и креираа одблесок во собата, правејќи да наликува на празнична кралска сала во која што ручаат само одбрани луѓе со висока општествена титула. Кога Шимон помисли да каже нешто, Езра од куферот извади ханукија и ја постави на средината од масата. Ги запали свеќите, го извади шеширот, кажа гласна молитва и седна.
– Да јадеме – го повика Шимон, а тој како зарѓана марионета се поднаведна и почна внимателно да ја истражува храната и да пробува од сè по малку. Вака немаше јадено цели четириесет и две години.
– Дојдов да ми изработиш ковчег за мене – рече Езра додека ги полнеше кристалните чаши што ги извади од куферот и гледаше братски да го подели виното. Потоа ја крена чашата и Шимон механички наздрави со неа, гледајќи збунето, восхитен од нејзината отвореност и чудна игрива позитивност.
– Набрзо ќе умрам. На овој свет немам веќе никој. Сите ми ги одзедоа во еден ден поради моите сини очи. Дознав за тебе и дојдов да ти го оставам тоа што ми остана, а ти за возврат ќе ме испратиш на другиот свет со сите почести, со музика, со песна.
Шимон како да се разбуди од длабок и долг сон, одеднаш како да реши тешка загатка, стана и од под креветот ја извади виолината. Засвири. Тивко и трепетливо. Езра запеа. Гласно и весело. Долго во ноќта ѕвездите играа над куќата од Шимон, а месечината упорно сакаше да влезе низ искинатиот прозорец и да присуствува на веселата забава.
Помина еден месец. Старите Евреи Шимон и Езра се навикнаа секоја вечер да се хранат со вкусно јадење, а тагата да ја подмачкуваат со вино, музика и песна до доцна во ноќта. Денски додека Езра одеше на пазар, ја уредуваше куќата и садеше цвеќе во дворот, Шимон ловеше риба, резбаше очи на стариот мост и изработуваше ковчези. Наликуваа на хармоничен брачен пар што ги имаше поминато сите тестови за среќен живот.
Едно утро Езра не се разбуди. Шимон ги врати уловените риби в река и до вечерта го изработи најубавиот ковчег дотогаш. Облече кошула со везови и ја зеде виолината. Помина преку мостот со изрезбани очи и сигурен беше дека не му се причинува дека тие очи плачат. Илјадници очи плачеа од мостот така што нивото на водата во реката се зголеми и го потопи мостот. Старецот гледаше како мостот се слеа со реката. Исчезна како и да не постоел никогаш, но Шимон сè уште стоеше над водата и не тонеше. Почна да свири. Тивко и трепетливо. Свиреше за да можат да го слушнат сите очи што не беа веќе со него.
АВТОР: Анета Велковска
Прва награда на конкурсот за краток расказ „Раскажувам фотографија 2024“
Извор: Фонд на холокаустот
