Уметник во фокусот: Славица Купенкова

Со Славица Купенкова, илустраторот на двете нови изданија од едицијата Учење низ игра на Феникс разговаравме на темата литературата за деца и млади и улогата на илустрациите во нејзиното креативно облагородување.

Која е улогата на илустрацијата во литературата за деца?

Ја сакам литературата за деца, а илустрациите се многу важни затоа што ги забавуваат децата и им овозможуваат да учат преку слики. Секој издавач знае дека сликите и илустрациите ќе ги направат привлечни нивните изданија и ќе ја зголемат продажбата.
Се разбира при тоа најпрвин е неопходно илустрацијата да биде соодветна за возрасната група на која се нуди книгата. Постојат различни видови и стилови на илустрација и потребно е целосниот работен процес претходно да се испланира добро.
Илустрациите треба да содејствуваат и на содржината на книгата и во зависност од тоа илустрацијата да е нежна, забавна, хумористична и слично.

Какви се илустрациите денес и што ги издвојува и како тие ги подобруваат приказните?

Повеќето од илустрациите кои ги среќаваме во детските книги се разликуваат многу, но исто така имаат и некои сличности што ги прават успешни. Но сепак е битно секој илустратор да изгради свој специфичен и препознатлив стил. Тој стил и изглед понатаму ќе се прилагодува на текстот на книгата.
Моите илустрации имаат само задача да ја надополнат пораката на авторот на книгата. Детската илустрација нуди многу големи можности за ослободување на фантазијата и може да го инспирира читателот.
Најдобро е континуирано да се проучуваат новите изданија бидејќи и илустрацијата континуирано се менува.
Книгите од пред 20 години изгледаат сосем поинаку од оние што се нудат сега. Децата растат брзо и вкусот и чувството за хумор се менува со возраста. Затоа и илустрацијата треба да се прилагоди на возраста, и да се следи интересот кај публиката за одредени книги кои се продаваат добро.
Исто така, треба да одлучите колку илустрации ви се потребни за да ја претстават книгата на привлечен начин и да го оживеат текстот во книгата. Големината и дизајнот зависи и од бројот на деталите кои треба да ги опфати. Илустраторот треба да е во постојана комуникација со авторот како би ја доловил пораката во книгата и во зависност од дозволениот буџет.
Исто така возраста на читателот влијае на бројот на илустрации (сликовниците бараат многу повеќе илустрации отколку роман).
Нескромно, но вистинито е дека во детската литература илустрациите им донесуваат живот на книгите. Пожелно е во сликовниците илустрациите да одат на една страна, а со повеќе детали. Дури е докажано и испитано колку илустрациите ги подобруваат и оживуваат спомените за приказните, придонесуваат за интерактивно читање со родителите, а со тоа и писменоста.
Не е чудно што илустрациите се толку присутни во книгите за мали деца. Тие го привлекуваат и задржуваат нивното внимание и го олеснуваат разбирањето на текстот кој се чита.
Добриот издавач ќе ја втемели својата литература и кон развој на децата, нивниот вокабулар и нивниот морал преку настаните во книгата и ќе промовира силна порака.

Колку илустрацијата придонесува за разбирање на текстот?

Мојот син е на двегодишна возраст и сликите во сликовниците го подобруваат вниманието и разбирањето на текстот. Радоста од илустрациите остава простор да ги засака и буквите, а полиците полни со книги освен полици полни со играчки даваат одлична насока. Визуелните сигнали помагаат во толкување на текст, а тоа понатаму им помага на читателите да изградат доверба во нивните вештини за разбирање во читањето. Забавните и смешни илустрации овозможуваат да се привлечете вниманието дури и на најнемирните деца и ќе му помогнат на младиот читател да изгради доверба во своите вештини.
Илустрираните романи им помагаат на децата да ги идентификуваат и да сочувствуваат со емоциите и реакциите на ликовите и да ги разберат нивните карактери.

Моментални и планирани активности во блиска иднина?

Моментално работам на сликовниците од едиција „Учење низ игра“ на издавачката куќа Феникс, од кои две изданија се веќе завршени и ќе се достапни многу наскоро, а третото е во постапка. Првите две изданија се напишани од Христо Петрески и Велко Неделковски и се исполнети со многу едукативни активности. Изданијата ги илустрирав и се надевам дека довербата ќе ми биде укажана и за понатамошните изданија на оваа едиција.
Имаме пристап кон прекрасни илустрирани сликовници и книги кои само чекаат да бидат прочитани и се нудат онлајн на веб страниците на издавачките куќи.